កៀហ្ស៊ីស៊ីស្ថានរំលាយកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីមូលដ្ឋានទ័ពអាមេរិក
កៀហ្ស៊ីស៊ីស្ថានមានកិច្ចព្រមព្រៀង ដែលអនុញ្ញាតឲ្យកងអាកាសអាមេរិក ប្រើព្រលានយន្ត ហោះ Manas នៅលើដែនដីកៀហ្ស៊ីស៊ីស្ថាន ជាមូលដ្ឋាន សម្រាប់ដឹកឆ្លងកាត់ទៅអាហ្វ ហ្កានីស្ថាន នូវកងទ័ព សម្ភារៈយោធា និង សព្វាវុធ សម្រាប់បំពេញប្រតិបត្តិការ បង្ក្រាបពួកភេរវ និយម Taliban ទៅតាមសេចក្តីសម្រច របស់អ.ស.ប.។ ថ្ងៃទី២១ឧសភាម្សិលមិញនេះ រដ្ឋាភិបាលកៀហ្ស៊ីស៊ីស្ថាន បានចេញអនុក្រឹត ស្តីអំពីការរំលាយកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ចាប់ពីថ្ងៃ ១១កក្កដាឆ្នាំ២០១៤ទៅ។
កាលពីខែធ្នូឆ្នាំ២០០១ បានន័យថា ៣ខែក្រោយពីមាន មហាភេរវកម្មថ្ងៃ១១កញ្ញា នៃពួក Taliban ទល់នឹងស.រ.អា. ដែលស្របនឹងកិច្ចព្រមព្រៀងចុះរវាងរដ្ឋាភិបាលកៀហ្ស៊ីស៊ីស្ថាន និង អាមេរិក អាកាសយានដ្ឋានស៊ីវិល នៅចម្ងាយ ២៣គ.ម. ពាយព្យពីក្រុង Bichkek រដ្ឋធានី កៀហ្ស៊ីស៊ីស្ថាន បានប្រែក្លាយទៅជា មូលដ្ឋានទ័ពអាកាស របស់ស.រ.អា. ឈ្មោះManas។
កិច្ចព្រមព្រៀងនោះ ប្រមើលប្រើអាកាសយានដ្ឋាន Manas ជា មូលដ្ឋានសម្រាប់ដឹកឆ្លងកាត់ទៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន នូវកងទ័ព សម្ភារៈយោធា និង សព្វាវុធ សម្រាប់បំពេញ ប្រតិបត្តិការប្រឆាំងភេរវកម្ម ធ្វើទៅតាមភ្លើងខៀវ របស់ អ.ស.ប.។ បច្ចុប្បន្ន ប្រចាំការនៅនឹងមូលដ្ឋាននេះ គឺយោធាអាមេរិកាំង ១.៥០០នាក់។
នៅខែកុម្ភៈឆ្នាំ២០០៩ ប្រមុខរដ្ឋកៀហ្ស៊ីស៊ីស្ថាន លោក Bakiev បានថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលគាត់ សម្រេចចិត្ត បិទមូលដ្ឋាននេះ ឲ្យឈប់ដំណើរការ ដោយមកពី កៀហ្ស៊ីស៊ីស្ថាន មិនពេញចិត្តឡើយ នឹងប្រាក់ប៉ះប៉ូវ ពីខាងអាមេរិក ចំពោះការប្រើមូលដ្ឋាននេះ។ មកទល់ពេលនោះ អាមេរិក បង់ទៅ កៀហ្ស៊ីស៊ីស្ថាន គឺតែ ១៥លានដុល្លារប៉ុណ្ណោះក្នុង១ឆ្នាំ។
លោក Bakiev បានថ្លែងយ៉ាងនេះ គឺបន្ទាប់ពីរុស្ស៊ី បានសន្យាផ្តល់ឥណទានឲ្យ កៀហ្ស៊ីស៊ីស្ថានខ្ចីក្នុងទំហំ ២.០០០លានដុល្លារ ព្រមទាំងជំនួយសេដ្ឋកិច្ច ១៥០លានដុល្លារ ទៀត។
៤ខែក្រោយមក នៅថ្ងៃ២២មិថុនាឆ្នាំ២០០៩ កៀហ្ស៊ីស៊ីស្ថាន និង អាមេរិក បានចុះកិច្ចព្រម ព្រៀងថ្មី ដែលប្រមើលប្រើមូលដ្ឋាននេះ ទៅជា “មជ្ឈមណ្ឌលដឹកឆ្លងកាត់របស់អាកាសយាន ដ្ឋាន អន្តរជាតិ Manas” ដោយភាគីអាមេរិកបង់ឲ្យទៅ កៀហ្ស៊ីស៊ីស្ថាន គឺឡើងដល់ ៦០លាន ដុល្លារ ក្នុង១ឆ្នាំ។
ប្រធានាធិបតីថ្មីកៀហ្ស៊ីស៊ីស្ថាន លោក Atambaiev បានថ្លែងបញ្ជាក់ថា មូលដ្ឋាន Manas ប្រើ ដោយស.រ.អា.នោះ នឹងត្រូវបិទឲ្យឈប់ដំណើរការ មុនដំណាច់ឆ្នាំ២០១៤ខាងមុខ។ ក្រោយពី ឆ្នាំ២០១៤ទៅ គឺមិនត្រូវមានយោធាណាម្នាក់ឡើយ នៅនឹងអាកាសយានដ្ឋានស៊ីវិលនេះ ដើម្បីចៀសឲ្យផុត ពីហានិភ័យដ៏ធំ សម្រាប់រដ្ឋធានី Bichkek។
កៀហ្ស៊ីស៊ីស្ថានជាប្រទេសតែមួយគត់ ដែលមានមូលដ្ឋានទ័ពរុស្ស៊ីផង និងមូលដ្ឋានទ័ពអាមេរិកផង។ មូលដ្ឋានទ័ពរុស្ស៊ីឈ្មោះ Kant ដែលវត្តមាននៅកៀហ្ស៊ីស៊ីស្ថាន តាំងពីជំនាន់សូវៀតមក ស្ថិតនៅ ចម្ងាយតែ ៣០គ.ម. ពីមូលដ្ឋាន Manas។
រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសរុស្ស៊ី លោក Serguei Lavrov ធ្លាប់ថ្លែងទៅហើយថា ក្រោយពីទ័ព នៃ “សម្ព័ន្ធប្រឆាំងភេរវកម្ម” ដកចេញពី អាហ្វហ្កានីស្ថាន ក្នុងឆ្នាំ២០១៤ទៅ គឺលែងមានន័យ សម្រាប់ អាមេរិកប្រើមូលដ្ឋាន Manas តទៅទៀតឡើយ៕ដោយ កែវ ឆាយា (RFI)
