ជួយ​ជីវិត​កុមារ​របស់​យើង​ជា​មួយ​មួក​សុវត្ថិ​ភាព​

ដោយ ឆាយ សុផល

ភ្នំពេញ (៣០ ឧសភា ២០១៦)៖ ស្ថិតក្នុងវ័យ៤ឆ្នាំ កុមារី  នី បានស្លាប់ជាម្តាយម្តាយអាយុវ២៦ឆ្នាំនៅនឹងកន្លែង ខណៈដែលឪពុករបស់នាងបានរស់រានមានជីវិត។
អ្នកទាំងបីបានជួបគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នៅលើផ្លូវជាតិលេខ៤កាលពីថ្ងៃទី៤ ឧសភា នៅភូមិស្រះសង្គម ឃុំព្រែក ក្នុង​ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ដោយម៉ូតូរបស់គេត្រូវបានរថយន្តដឹកទំនិញបុក ហើយក្បាល​ពួកគេ​បាន​បោក​នឹងរថយន្ត និងដួលទៅ​លើ​ផ្ទៃថ្នល់។ ទាំងកុមារី នី និងម្តាយមិនបានពាក់មួកសុវត្ថិភាពទេ លើកលែងតែឪពុក។

តើមានកុមារតូចៗរបស់យើង ​ប៉ុន្មាននាក់ ដែលបានស្លាប់ដោយរបៀបនេះ? តើនៅមានរយៈពេលប៉ុន្មានទៀត ដែលឪពុកម្តាយទទួលរងការឈឺចាប់នៃការបាត់បង់បុត្រធីតារបស់ខ្លួន? តើហេតុអ្វីបានជា​សង្គម​ត្រូវ​ប្រឈម​​នឹង​ភាពសោកសៅ ដោយសារតែការធ្វេសប្រហែសបែបនេះ?

ជារៀងរាល់ថ្ងៃ កុមាររាប់ម៉ឺននាក់ ដោយរួមទាំងក្មេងជំទង់ផង បានចាកចេញពីផ្ទះទៅសាលារៀន ទៅផ្សារ ក្បែរៗផ្ទះ និងកន្លែងផ្សេងៗ​ទៀត​ដោយជិះទូចក្រយានយាន្ត [ម៉ូតូ] នៅតាមផ្លូវដែលពោរពេញ​ដោយ​ចរាចរណ៍​មមា​ញឹក និងប្រកប​ដោយ​គ្រោះថ្នាក់។​ យើង​បាន​ដឹង​ហើយថា ពួកគេ​ភាគច្រើនគឺជាអ្នកដំណើរតាមម៉ូតូ ប៉ុន្តែ​សួរថា តើយើងមានដឹងទេថា ពួកគេស្ថិតនឹងនៅក្នុងស្ថានភាពគ្រោះថ្នាក់បែបណា នៅ​ពេល​កំពុងជិះម៉ូតូនោះ?

អ្នក​​ប្រើប្រាស់ដងផ្លូវ ដែលជាអ្នកជិះម៉ូតូមិនគួរណាត្រូវបានស្លាប់នៅលើដងផ្លូវឡើយ ហើយការស្លាប់នេះក៏មិនមែនជារឿងចៃដន់ ហើយក៏មិនមែនដោយសារតែសំណាងអាក្រក់នោះដែរ ពោល គឺពួកគេ​ពិត​ជា​អាច​ត្រូវការពារបាន។ នេះគឺជាជម្រើសរបស់យើងដែលត្រូវជួយពួកគេ។ តើជម្រើសនោះដោយរបៀបណាទៅ? នោះគឺជាការធានាឲ្យមានការពាក់មួកសុវត្ថិភាព ទាំងអ្នកបើកបរ និងអ្នករួមដំណើរ ក្នុង​នោះក៏​មាន​កុមារដែរ។

ជំហានដំបូង គឺអ្នករួមដំណើរតាម​ម៉ូតូ ដោយរួមទាំងអ្នកបើកបរ ត្រូវ​តែតម្រូវឲ្យពាក់មួកសុវត្ថិភាព ​បើមិនដូច្នោះទេ​ត្រូវ​ទទួលការពិន័យ​ពីនគរបានចរាចរណ៍។

ក្នុងន័យនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានប្រកាន់យកនូវជំហានដ៏មានសារសំខាន់ចំពោះមុខ នៅពេលច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកថ្មី ដែលបានចូលជាធរមានកាលពីខែមករាឆ្នាំ២០១៥កន្លងមក។ មានប្រសាសន៍​នា​ពេល​ថ្មីៗនេះទៅកាន់នគរបាលនិងមន្រ្តីរាជការជាង១០០នាក់ នៅឯពិធីប្រកាសបង្កើតគណៈកម្មាធិការចរាចរណ៍ថ្នាក់ជាតិនៅឯក្រសួងមហាផ្ទៃ សម្តេចក្រឡាហោម ស ខេង ឧបនាយក​រដ្ឋមន្រ្តី រដ្ឋមន្រ្តី​មហា​ផ្ទៃបាន​សន្យាថា នឹងដាក់ពិន័យដល់អ្នក​រំលោភបំពានចរាចរណ៍ ទោះបីពួកកេជាមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាល និងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធក៏ដោយ។ សម្តេចបានបញ្ជាក់ថា ពេល​វេលានៃការ​ស្វែងរក​អន្តរា​គមន៍ពីមន្រ្​ជាន់​ខ្ពស់​ចំពោះ​ការរំលោភ​ បំពានចរាចរណ៍ត្រូវតែបញ្ចប់។

ទោះបីជាយ៉ាងនេះក្តី នៅពេលដែលបញ្ហាបានកើតឡើងចំពោះកុមាររបស់យើង បែរជាវិធានការសុវត្ថិភាពមិនត្រូវបានយក​មកអនុវត្តទៅវិញ។ បើទោះជាមាត្រា៨​នៃច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកចែងថា ​កុមារដែល​មាន​អាយុចាប់ពី៣ឆ្នាំឡើងទៅត្រូវ​ពាក់​ មួកសុវត្ថិភាពឲ្យបានត្រឹមត្រូវ នៅពេលធ្វើដំណើរតាមម៉ូតូក៏ដោយ ក៏ប្រយោគនេះមិនត្រូវបាននគរ​បាលចរាចរណ៍យកទៅអនុវត្តឡើយ​​។ នេះក៏ដោយ​សារ​តែការពិន័យ​លើ​ការមិនពាក់មួកសុវត្ថិភាពដែលចែងនៅក្នុង  “អនុក្រឹត្រស្តីពីការពិន័យអន្តរ​ ការណ៍ចំពោះអំពើល្មើសច្បាប់ស្តីពីចរាចរណ៍ផ្លូវគោក” មិនបានរាប់បញ្ជូល​កុមារ ថាជាអ្នកបំពាន។

លោក គឹម បញ្ញា នាយកអង្គការមូលនិធិបង្ការរបួសអាស៊ី (AIP Foundation) ប្រចាំកម្ពុជា ដែលជាអង្គការ​អន្តរជាតិផ្តោតលើការបញ្ចប់វិបត្តិនៅលើផ្លូវដែលធ្វើឲ្យ​ អន្តរាយដល់ប្រទេស​កំពុងអភិវឌ្ឍ បានសំដែង​ការ​ ព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះអនុក្រឹត្យស្តីពីការគារអនុវត្តច្បាប់នេះ ពិសេសការមិនគិតពីកុមារជាអ្នករួមដំណើរ។ ដោយបានមើលឃើញបទពិសោធន៍នៅបណ្តាប្រទេសជិតខាង នោះការពង្រឹងកា​រអនុវត្ត​ច្បាប់​​ត្រូវតែអនុវត្តឲ្យមានការពាក់មួកសុវត្ថិភាព ​ជាសកល។ ការដែលមិនបានបង្ខំឲ្យមានការពាក់មួកសុវត្ថិភាពសម្រាប់កុមារនេះហើយ ទើបអាចធ្វើឲ្យកុមារជាច្រើនរកាន់តែរងគ្រោះ។

13245308_1019443208138184_6147804030754626989_n
គ្រួសារមួយរីករាយនឹងការធ្វើដំណើរតាមទោចក្រយានយន្តកាលពីចុងខែ ឧសភា ឆ្នាំ​២០១៦ នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដោយ​មាន​តែឪពុក ឬប្តីប៉ុណ្ណោះដែលពាក់មួកសុវត្ថិភាព។ រូប អ៊ឹម សុធារិទ្ធ

បើ​ តាមរបាយការណ៍ឆ្នាំ២០១៤របស់ប្រព័ន្ធព័ត៌មានជនរងគ្រោះដោយសារគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នៅកម្ពុជា ​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា ៧៣%នៃអ្នកគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នៅកម្ពុជាគឺជាអ្នកជិះម៉ូតូ ដែលរួមមានអ្នកបើកបរ និង​អ្នករួមដំណើរទាំង​ក្មេង​និង​មនុស្ស​ចាស់។ របាយការណ៍បង្ហាញថា ៦៩% នៃ​អ្នកគ្រោះថ្នាក់នោះគឺរងការប៉ះទង្គិចក្បាល ហើយភាគច្រើន​លើសលុបមិនបាន​ពាក់មួកសុវត្ថិភាពនៅពេលគ្រោះថ្នាក់កើតឡើង។

នៅក្នុងការធ្វើអង្កេតមួយរបស់ ​អង្គការមូលនិធិបង្ការរបួសអាស៊ីកាលពីពេលថ្មីៗនេះដែរ ក្នុងចំណោមមនុស្ស៤០០នាក់ គឺមាន​៦២%​បានឆ្លើយថា ពួកគេបើកបរម៉ូតូដោយមានក្មេងបានរួមដំណើរជាមួយ។ នៅ​គ្រានោះដែរ ៧៤% បានគាំទ្រគំនិត​ឲ្យមានការអនុវត្តច្បាប់សម្រាប់កុមារ ដែលអ្នកបើកបរត្រូវតែទទួលពិន័យ ប្រសិនបើអ្នករួមដំណើរជាកុមារមិន​បានពាក់មួកសុវត្ថិភាព។

បើយោងតាមការអង្កេតខាងលើ អ្នកឆ្លើយចំនួន១០០% បានគាំទ្រគំនិតដែលថា​ សាលារៀនត្រូវតម្រូវឲ្យទាំងសិស្សានុសិស្សនិងលោកគ្រុអ្នកគ្រូពាក់មួកសុវត្ថិភាព ដែលជា “ផ្នែកនៃឯកសណ្នាន”។

យើងគិតស្រមៃទៅមើលថា តើយើងទទួលរងភាពសោកសៅយ៉ាងណា នៅពេលដែលបុត្រធីតារបស់យើងមិន​បានពាក់មួក​សុវត្ថិភាព ហើយពួកគេបានពើបប្រទះនឹងការបុកទង្គិច​ក្បាល​នៅលើដង​ផ្លូវនោះ?

ជាការពិត តាមរយៈការ​ខិតខំប្រឹងប្រែងដោយយកចិត្តទុកដាក់ នោះយើងនឹងអាចមានថ្ងៃដែលយើងឈប់​សួរខ្លួនឯងនូវសំណួរនេះ។ ជាការចូលរួមចំណែក អ្នកសារព័ត៌មានត្រូវប្រើ​តួនាទី​ដ៏ចម្បងរបស់​ខ្លួន ដើម្បីបង្កើនការយល់ដឹងដល់សាធារណជនស្តីពីការពាក់មួកសុវត្ថិភាព។ ទន្ទឹមនឹងនោះ រាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែបង្ខំឲ្យអនុវត្តមាត្រាច្បាប់​ ស្តីពីការពាក់មួកសុវត្ថិភាពឲ្យបានទូលំទូលាយ​និងម៉ឺងម៉ាត់ ខណៈ​ដែលអង្គការសង្គមស៊ីវិលក៏ត្រូវបង្កើនការជួយ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​បន្ថែម​ នៅតាមសហគមន៍ពីមាត្រាច្បាប់ដែលមានស្រាប់ ដើម្បី​ធានាឲ្យមានការពាក់មួកសុវត្ថិភាព។

បន្ថែមពីលើនេះ វិស័យឯកជនក៏មានតួនាទីដ៏សំខាន់ដែរ​។ បណ្តាក្រុមហ៊ុនដែលមានការទទួលខុសត្រូវនៅក្នុង​ សង្គមអាចរួមគ្នាបង្កើតមូលនិធិមួកសុវត្ថិភាព​សម្រាប់កុមារនៅ​ក្នុងគ្រួសារដែល ​មាន​ជីវភាព​មិនធូរធារ។ ឬក៏អាចនិយាយ​ថា រោងចក្រផលិត និង​ អ្នកធ្វើអាជីវកម្មទោចក្រយានយន្តត្រូវផ្តល់មួកសុវត្ថិភាពឲ្យកុមារដោយមិនគិតថ្លៃនៅគ្រប់ហាងលក់ម៉ូតូទាំងអស់។

​ ​លោក​ឧត្តមសេនីយ៍ទោ ទី ឡុង អនុប្រធាននាយកដ្ឋាននគរបាលចរាចរណ៍ និង​ សណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈនៃអគ្គស្នងការដ្ឋាននរគបាលជាតិបានទទូចឲ្យស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ពិសេស​សាលារៀន ដើម្បី​បង្កើន​ការយល់ដឹងពីមួកសុវត្ថិភាពក្នុងចំណោមកុមារ។

លោក ​ឧត្តមសេនីយ៍ទោ ទី ឡុង បានពន្យល់ថា នៅប្រទេសជិតខាង គ្រូបង្រៀននៅតាមសាលារៀនបានដក​ពន្ទុ​ពីសិស្សណាដែលមិនពាក់មួកសុវត្ថិភាព ទោះជាជិះកង់ឬក៏ម៉ូតូក៏ដោយ គឺដើម្បីជំរុញលើក​ទឹក​ចិត្តកុមារឲ្យពាក់មួកសុវត្ថិភាពបានគ្រប់ៗគ្នា។

លោក ​​ឧត្តមបន្តថា ចំនួនគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ដោយប៉ះទង្គិចក្បាលមានការកើនឡើងនៅក្នុងចំណោមកុមារអាយុ ​ពី​៣​ទៅ១៤ឆ្នាំ ហេតុនេះ យើងទទូចឲ្យឪពុកកម្តាយ និងលោកគ្រូអ្នកគ្រូ ព្រមទាំងកុមារ​ខ្លួន​ឯងផងត្រូវប្រើមួកសុវត្ថិភាពជាប្រចាំនៅពេលធ្វើដំណើរ។

ឯក ​​ឧត្តម រស់​ សាលីន ប្រធានខុទ្ទកាល័យ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បាននិយាយ​ថា ក្រសួង​បានផ្តល់ការគាំទ្រនូវគោលបំណងខាងលើ ដោយផ្អែកលើមូលដ្ឋានច្បាប់។

លោក​បាន​បញ្ជាក់ថា ​”ក្រសួងបានបង្កើតក្រុមការងារសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ ដោយមានយុទ្ធសាស្រ្តលើកទឹកចិត្តសិស្សនុសិស្សទាំងនៅវិទ្យាល័យនិងអនុវិទ្យាល័យ ដោយរួមទាំងបឋមសិក្សាផង ឲ្យប្រើប្រាស់មួកសុវត្ថិភាព ខណៈដែលក្រសួងអំពាវនាវសប្បុរសជនឲ្យជួយឧបត្ថម្ភមួកសុវត្ថិភាពដល់កុមារទាំងអ្នកជិះកង់និងជិះម៉ូតូ”។

ចំណែកឯ ​លោក​ឧត្តមសេនីយ៍ទោ ទី ឡុង វិញក៏បានបន្ទរដែរថា “នៅពេលកុមារកាន់តែច្រើនពាក់មួកសុវត្ថិភាព​នៅពេលធ្វើដំណើរ នោះយើងពិតជាអាចសង្រ្គោះពួកគេពីការស្លាប់ ឬការរងរបួសក្បាល​យូរ​អង្វែងបាន។ ហេតុនេះ យើងត្រូវតែរួមគ្នាការពារកុមាររបស់យើងនៅលើដងផ្លូវ”។

ត្រូវរួមគ្នាអនុវត្តច្បាប់ ហើយយើងត្រូវជួយសង្រ្គោះជីវិតកុមាររបស់យើង​នៅលើដងផ្លូវ គឺសាមញ្ញបំផុត “ឲ្យពួកគេពាក់មួកសុវត្ថិភាព”!

Related Articles

Back to top button
Close
Close