បើមិនចេះអក្សរមិនអាចទទួលបានការងារធ្វើសមរម្យឡើយ
ដោយ ហង់ ជួនណារ៉ុន រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា
និង អាន ឡឺមែត្រ តំណាងអង្គការយូណេស្កូប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា
យើងទាំងអស់គ្នា ដឹងថា អក្ខរកម្មគឺមិនមែនគ្រាន់តែជាការទទួលបាននូវបំនិននៃការអាន ការសរសេរនិងគិតលេខជាមូលដ្នាននោះទេ ។ វារាប់បញ្ជូលទាំងការទទួលស្គាល់នូវបទពិសោធន៍នៃជីវិតរស់នៅរបស់អ្នករៀននិង ការជួយពួកគេឲ្យទទួលបាននូវជំនាញបន្ថែមដើម្បីកែលម្អជីវិតប្រចាំថ្ងៃទៀតផង ។ អក្ខរកម្មគឺជាឈ្នាន់ពន្លឿនមួយដែលផ្តល់ផលវិជ្ជមានទៅលើបុគ្គលម្នាក់ៗ ទៅលើគ្រួសារ សហគមន៍ និងសង្គមជាតិ ។ សារៈសំខាន់ នៃអក្ខរកម្មក្នុងការផ្តល់អំណាចដល់បុគ្គលម្នាក់ៗនិងសង្គមជាតិត្រូវបានលើកយកមកពិភាក្សានៅក្នុងរបាយ ការណ៍ត្រួតពិនិត្យតាម ដានជាសកលនៃការអប់រំសម្រាប់ទាំងអស់គ្នារបស់អង្គការយូណេស្កូឆ្នាំ២០០៦។ របាយការ ណ៍អភិវឌ្ឍន៍ធនធានមនុស្សឆ្នាំ២០១៤ ក៍បានលើកឡើងពីតួនាទីសំខាន់របស់អក្ខរកម្មដែលដើរតួនាទីចំបងក្នុងការលើកកម្ពស់សមត្ថភាព ក៏ដូចជាលទ្ធភាពនិងផលិតភាពការងាររបស់បុគ្គលនីមួយៗ ។ ភស្តុតាងជាសកលបានលើកឡើងថា៖ម្តាយដែលចេះអក្សរផ្តល់ចំណីអាហារទ្រទ្រង់រាងកាយដែលមានជីវជាតិ និងអនាម័យដល់កូនរបស់ពួកគេបានល្អប្រសើរ ឳពុកម្តាយដែលចេះអក្សរជួយកូនរបស់គេក្នុងការអាន និងសរសេរនៅផ្ទះ ឳពុកម្តាយដែលចេះអក្សរ ធ្វើឲ្យកុមារបោះបង់ការសិក្សាមានកម្រិតទាបនិងអត្រាបញ្ចប់ការសិក្សាមានកម្រិតខ្ពស់ អ្នកដែលចេះអក្សរអាច ទទួលបាននូវជំនាញបច្ចេកទេសនិងវិជ្ជាជីវៈលឿនជាងអ្នកមិនចេះអក្សរហើយជាលទ្ធផលគ្រួសារដែល ចេះអក្សរនឹងមានប្រាក់ចំណូលខ្ពស់ជាងគ្រួសារដែលមិនចេះអក្សរ ។
ប្រទេសកម្ពុជាបានធ្វើឲ្យមានការរីកចម្រើនក្នុងការលើកកម្ពស់ផ្នែកសេវាអប់រំគួរឲ្យកត់សំគាល់ ក៏ដូចជាបានបង្កើនអត្រាអក្ខរកម្មនៅកម្រិតឧត្តមសិក្សាផងដែរ ។ ក្នុងអំលុងពេលប៉ុន្មានទស្សវត្សកន្លងមកនេះ អត្រាពិតចូលរៀនបានកើនឡើងពី ៨៧% ក្នុងឆ្នាំ២០០០-២០០១ ដល់៩៤.៥% ក្នុងឆ្នាំ ២០១៤-២០១៥ ។ អត្រាអក្ខរកម្មជនពេញវ័យនៃប្រជាពលរដ្ឋវ័យក្មេងដែលមានអាយុពី១៥ឆ្នាំឡើងកើនឡើងពី៦៧.៣% ទៅ៧៩.៧%ពីឆ្នាំ១៩៩៨ដល់ឆ្នាំ២០១៣(អង្គការ យូណេស្កូឆ្នាំ២០១៥) ។ តែទោះបីជាយ៉ាងណាក៍ដោយក៏សន្ទទស្សនៃការអភិវឌ្ឍធនធាន មនុស្សរបស់កម្ពុជានៅទាបជាងគេបំផុតនៅក្នុងតំបន់ មានមូលហេតុខ្លះគឺដោយសារតែអត្រាគង់វង្សរបស់សិស្សនៅកម្រិតបឋមសិក្សានិងការ ទទួលបានសេវាអប់រំនៅកម្រិតមធ្យមសិក្សាបឋមភូមិនិងទុតិយភូមិនៅទាប ។ បើធ្វើការប្រៀបធៀបទិន្នន័យដែលប្រមូលដោយអគ្គលេខា ធិការអាស៊ានក្នុងឆ្នាំ២០១២ ប្រទេសកម្ពុជានៅតែឈរក្នុងលំដាប់ទាបជាងគេបំផុត នៃអត្រាអក្ខរកម្មជនពេញវ័យគឺគ្រាន់តែឈរនៅពីលើប្រទេសឡាវដែលមានអត្រាអក្ខរកម្មជនពេញវ័យ ៧៣.៤%មួយប៉ុណ្ណោះ ដែលមានប្រទេសក្រៅពីនោះនៅក្នុងតំបន់អាស៊ានឈរនៅលំដាប់ខ្ពស់ជាងមានរហូតដល់ទៅ៩២%។ ដោយសារមូលហេតុនេះក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡាដោយមានកិច្ចសហការជាមួយអង្គការយូណេស្កូនិងដៃគូដ៏ទៃទៀតបាន ឯកភាពគ្នាធ្វើការងារនេះឆ្ពោះទៅមុខដើម្បីបង្កើនអត្រាអក្ខរកម្មជនពេញវ័យឲ្យកើនដល់៨៤.៤%នៅដំណាច់ឆ្នាំ២០១៥ តាមរយៈយុទ្ធនាការអក្ខរកម្មជាតិឆ្នាំ២០១៥ ដែលមានផែនការនិងគោលដៅផ្តោតទៅលើអនក្ខរជនវ័យក្មេងចំនួន៩២១២៥ នាក់ឲ្យក្លាយទៅជាអក្ខរជននៅឆ្នាំនេះ ។
នៅក្នុងពីធីប្រកាសផ្សព្វផ្សាយយុទ្ធនាការអក្ខរកម្មជាតិឆ្នាំ២០១៥កាលពីថ្ងៃទី២ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៥ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ក៍បានគូសបញ្ជាក់ពីសារៈសំខាន់នៃអក្ខរកម្មផងដែរ ។ សម្តេចបានចែករំលែកនូវជំនឿដ៏មុតមាំរបស់សម្តេចថា៖ ប្រជាពល រដ្ឋដែលចេះអក្សរអាចប្រើប្រាស់នូវជំនាញរបស់គេដើម្បីទទួលបាននូវការងារធ្វើ ហើយជាមួយការងារដ៍សមរម្យ ពួកគេទទួលបាននូវប្រាក់ចំណូលនិងឪកាសកែលម្អគុណភាពនៃជីវិតរស់នៅផងដែរ ។ អក្ខរកម្មបង្កលក្ខណៈឲ្យប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមក្នុង សង្គមប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពនិងយល់ដឹងពីសារៈសំខាន់ផ្សេងៗនៅក្នុងសង្គមនិងពីជីវិត ។ សម្តេច ក៏ថែមទាំងបានចែករំលែកថា៖ “ខ្ញុំក៏ជាអតីតគ្រូបង្រៀនអក្ខរកម្មស្ម័គ្រចិត្តម្នាក់ដែរ ខ្ញុំធ្លាប់បង្រៀនកងកម្លាំងយោធារបស់ខ្ញុំដែលជាអនក្ខរជន អ្នកភូមិនិងម្តាយរបស់ខ្ញុំ ។ វាមិនងាយស្រួលទេក្នុងការបង្រៀនអនក្ខរជនពេញវ័យ ហើយជាពិសេសទៅទៀតនោះគឺបងប្អូនរបស់យើងតែម្តង” ។ ក្នុងអំលុងពេលប្រារព្វទិវាអក្ខរកម្មជាតិនិងអន្តរជាតិ ឆ្នាំ២០១៥នេះ ក្រសួងអប់រំ យុវជននិងកីឡា និងអង្គការយូណេស្កូក៏ប្រារព្វផងដែរនូវការអនុវត្តប្រកបដោយជោគជ័យនៃយុទ្ធនាការអក្ខរកម្មជាតិជន ពេញវ័យនិងបានស្នើសុំការជួយគាំទ្រពីគ្រប់អ្នកពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ជាពិសេសយុវជនដែលបានបញ្ចប់ការអប់រំកម្រិតមូលដ្ឋាន យុវជនជាសិស្ស វិទ្យាល័យធ្វើជាអ្នកស្ម័គ្រចិត្តជួយដល់ថ្នាក់អក្ខរកម្មនៅតាមសហគមន៍ ។ នេះជាការផ្តល់តម្លៃនិងឳកាសដ៏វិសេសវិសាលដល់អ្នក ស្ម័គ្រចិត្តវ័យក្មេងទាំងអស់នោះចូលរួមអភិវឌ្ឍសហគមន៍របស់ពួកគេ ។
ទោះបីដឹងពីសារៈសំខាន់នៃអក្ខរកម្ម ក៏ប៉ុន្តែយើងក៏ទទួលស្គាល់ថាការជម្រុញឲ្យយុវជនមកចូលរៀនថ្នាក់អក្ខរកម្មគឺ មានការលំបាក ។ មានបញ្ហាប្រឈមជាច្រើនដូចជា៖ បញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច និងឳកាសការងារនៅតាមទីប្រជុំជនឬទីក្រុង និងការធ្វើចំណាកស្រុកជាដើម ។ នៅពេលដែលឳកាសការងារកាន់តែមានច្រើននៅតាមទីក្រុងកាលណា ប្រជាពលរដ្ឋនឹងធ្វើចំណាកស្រុកពីតំបន់របស់ខ្លួនពេលនោះ នេះមានន័យថានៅតាមតំបន់ជនបទនឹងមិនមានសិស្សឬពិបាកប្រមូលសិស្សអក្ខរកម្មជាជន ពេញវ័យឲ្យចូលរៀនថ្នាក់អក្ខរកម្ម ។ ដូច្នេះជាផ្នែកមួយនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលដើម្បីកាត់បន្ថយការធ្វើចំណាកស្រុកដោយប្រថុយប្រថាន ដែលជាប្រធានបទនៃទិវាអក្ខរកម្មជាតិឆ្នាំនេះ យើងត្រូវការបង្កើតឳកាសនិងបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលគ្រប់បែបយ៉ាងដល់សិស្ស
អក្ខរកម្មដែលបានធ្វើចំណាកស្រុកមកធ្វើការនៅតាមរោងចក្រនានានៅក្នុងទីក្រុង ។
ឆ្នាំនេះក្រសួងអប់រំ យុវជននិងកីឡា សហការជាមួយអង្គការយូណេស្កូនិងដៃគូដ៏ទៃទៀតបានដំណើរការថ្នាក់រៀនអក្ខរកម្ម សម្រាប់កម្មកររោងចក្រនៅក្នុងស្រុកខ្លះនៃខេត្តកំពង់ស្ពឺ និងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ។ លទ្ធផលពីការអនុវត្តនេះ រួមបញ្ចូលទាំងកិច្ចសហ ការនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអាចជាមេរៀនបទពិសោធន៍មួយដ៍ល្អសម្រាប់ក្រសួងដើម្បីពិចារណាពង្រីកការ សហការនិង ស្វែងរកដៃគូគាំទ្រដ៏ទៃទៀតដើម្បីធ្វើឲ្យមានការចូលរួមបានច្រើនផុលផុសពីកម្មកររោងចក្រដែលជាអនក្ខរជន ។ ដូចដែល បានផ្តល់អនុសាសន៍ដោយសម្តេចនាយករដ្ឋមន្រ្តីក្នុងពិធីផ្សព្វផ្សាយុទ្ធនាការអក្ខរកម្មជាតិថា៖ នេះគឺជាឱកាសដ៏វិសេសថ្លៃថ្លាសម្រាប់កិច្ចសហការដ៏ជិតស្និទ្ធរវាងក្រសួង អប់រំ យុវជននិងកីឡា ការងារនិងបណ្តុះបណ្តាល ក្រសួងកិច្ចកានារីនិងសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា ដៃគូអភិវឌ្ឍជាតិអន្តរជាតិទាំងអស់ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល ។
ក្រសួងអប់រំ យុវជននិងកីឡា និង អង្កការយូណេស្កូបានប្តេជ្ញាចិត្តជួយគាំទ្ររាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងការលើកកម្ពស់ការ រៀនសូត្រពេញមួយជីវិត ជាពិសេសតាមរយៈអក្ខរកម្មនិងការអភិវឌ្ឍជំនាញ សម្រាប់យុវជននិងជនពេញវ័យដើម្បីលើកកម្ពស់ធន ធានធានមនុស្សនៅកម្ពុជាដើម្បីឲ្យប្រទេសកម្ពុជាអាចបន្តសម្រេចនូវគោលដៅទី៤នៃគោលដៅអភិវឌ្ឍសហ វត្សរបស់ខ្លួនក្នុងឆ្នាំ២០១៦-២០៣០ ដែលគោលដៅនោះផ្តោតទៅលើបញ្ហាសំខាន់ៗដូចជា៖ បញ្ហាសមធម៌ គុណភាពអប់រំ និងទស្សនទាននៃការរៀនសូត្រពេញមួយជីវិត ។ ដូចដែលយើងបានសង្កេតឃើញក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងមកថា៖មានសិស្សរបស់យើងជាច្រើនមិនបានបន្តការសិក្សា
របស់ពួកគេនៅកម្រិតមធ្យមសិក្សាបឋមភូមិទេ អ្នកទាំងអស់នោះគឺជាធនធានមនុស្សដ៏មានសារៈសំខាន់មួយសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា ។ មានឱកាសមួយសម្រាប់ជាជម្រើសដល់អ្នកទាំងអស់នោះឲ្យបានបញ្ចប់ការអប់រំកម្រិតមូល ដ្ឋានបានគឺតាមរយៈ កម្មវិធីសមមូលកម្រិតអប់រំមូលដ្ឋានផ្តោតលើគោលដៅយុវជនក្រៅសាលារៀន ។ អង្គការយូណេស្កូសប្បាយរីករាយធ្វើការ ជាមួយក្រសួងនិងដៃគូពាក់ព័ន្ធដ៏ទៃទៀតគាំទ្រនូវគំនិតផ្តួចផ្តើមនេះ ។ ដូចដែលបានលើកឡើងដោយអគ្គនាយកអង្គការយូណេស្កូ អ្នកស្រី អ៊ីរីណា បូកូវា ថា៖ អក្ខរកម្មត្រូវបានទទួលស្គាល់ថាគឺជាឈ្នាន់ពន្លឿនការអភិវឌ្ឍ ប្រកបដោយនិរន្តភាពដ៏មានឥទ្ធិពលបំផុត។ អនាគតចាប់ផ្តើមជាមួយអក្ខរក្រមនេះទៅ ។
