រមាស ដំរី និងត្រីឆ្លាម ជាប្រភេទសត្វដែលទទួលការគំរាមកំហែង និងជិតផុតពូជ
នៅថ្ងៃអាទិត្យនេះ នៅក្រុងបាងកក ប្រទេសថៃ មានរៀបចំសន្និសីទស្តីពីប្រភេទសត្វ និងរុក្ខជាតិ ដែលត្រូវបានគំរាមកំហែងនិងជិតផុតពូជពីពិភពលោកយើងនេះ។ ប្រធានបទនៅឆ្នាំនេះ គឺផ្តោតសំខាន់ទៅលើសត្វរមាស ដំរី និងត្រីឆ្លាម ដែលជាសត្វរងគ្រោះធ្ងន់ធ្ងរ គួរអោយកត់សំគាល់ជាងគេ។
នៅ ក្រុងបាងកក ប្រទេសថៃ នៅថ្ងៃអាទិត្យនេះ សន្និសីទស្តីពីប្រភេទសត្វនិងរុក្ខជាតិ ដែលរងការគំរាមកំហែងនិងជិតបាត់បង់ពូជពីពិភពលោកយើង បានផ្តោតប្រធានបទសំខាន់ ទៅលើសត្វរមាស ដំរី និងត្រីឆ្លាម។ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ប្រភេទសត្វទាំងបី សុទ្ធសឹងតែជាប្រភេទសត្វរងនូវការគំរាមកំហែងយកស្នែង ភ្លុក រឺក៏ព្រុយ ពីការប្រមាញ់និងនេសាទនានា។
ជារៀងរាល់ ឆ្នាំ តំណាងប្រទេសចំនួន ១៧៧ អង្គការការពារសត្វព្រៃ និងស្ថាប័នពាក់ពាន់នានា តែងតែបានជួបប្រជុំគ្នា សិក្សាពីស្ថានភាពនៃការគំរាមកំហែងរាល់ប្រភេទសត្វ និងរុក្ខជាតិដែលជិតដាច់ពូជលើលោក ដើម្បីរកវិធានការទប់ស្កាត់អោយមានប្រសិទ្ធភាព។ ប្រទេសទាំង១៧៧ នេះ គឺជាប្រទេសដែលបានចុះហត្ថ លេខាលើអនុសញ្ញាមួយមានឈ្មោះថា Cites ចែងពីការធ្វើអាជីវកម្ម លើប្រភេទសត្វដែលជិតបាត់បង់ពូជ។
អនុសញ្ញានេះបានដាក់បញ្ចូលប្រភេទសត្វ និងរុក្ខជាតិប្រហែលជា ៣៥ ០០០ ប្រភេទ អោយស្ថិតនៅក្នុងការការពារខ្ពស់។ អនុសញ្ញានេះ បានដាក់អោយអនុវត្តជាផ្លូវការតាំងពីឆ្នាំ ១៩៧៥មកម្ល៉េះ។
កន្លងមក ប្រទេសនានាធ្លាប់បានដាក់វិធានការហាមឃាត់អាជីវកម្មលើសត្វ រមាស និងដំរី រួចមកហើយ ប៉ុន្តែការហាមឃាត់មិនបានទទួលប្រសិទ្ធភាពអ្វីសោះឡើយ។ គួររំលឹកថា សត្វរមាសត្រូវបានដាក់បញ្ចូលក្នុងអនុសញ្ញា កាលពីឆ្នាំ ១៩៧៧ ថាជាប្រភេទសត្វដែលជិតដាច់ពូជ ក្នុងលោក។ ប៉ុន្តែ នៅឆ្នាំ២០១២ កន្លងមក ការសម្លាប់រមាសបានកើនឡើងគួរអោយកត់សំគាល់ ដោយគេឃើញមានរមាស ៦៦៨ ក្បាលត្រូវបានគេសម្លាប់ នៅប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង។ គឺលើសពីឆ្នាំ ២០០៧ ទៅទៀត ដែលកាលណោះ រមាសមានតែ១៣ ក្បាលប៉ុណ្ណោះ រងនូវការប្រមាញ់។
នៅទ្វីបអាស៊ី ជាពិសេសនៅវៀតណាម គេនិយមប្រើភ្លុកសត្វ ដើម្បីច្នៃធ្វើជាឧសថព្យាបាលរោគផ្សេងៗ។
ប្រទេសកេនយ៉ា បានសំណូមពរអោយចេញសាលក្រមពន្យាពេលការនាំស្នែងសត្វរមាស ពណ៌ស ចេញពីអាហ្វ្រិកខាងត្បូង និងនូវែលហ្សេឡង់ ប៉ុន្តែប្រទេសមួយចំនួន ហាក់មិនពេញចិត្តនូវវិធានការនេះទេ។ ដូច្នេះតំរូវអោយការប្រជុំនៅថ្ងៃនេះ ធ្វើយ៉ាងណាសំរេចរកវិធានការថ្មីផ្សេងទៀត អោយមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់។
នៅថៃ អង្គការការពារសត្វព្រៃ WWF បានចេញញត្តិហាមឃាត់មិនអោយធ្វើអាជីវកម្មលើភ្លុកសត្វ នៅក្នុងប្រទេសថៃ។ អង្គការ WWF និងអង្គការ Traffic បានទាមទារអោយមានការដាក់ទណ្ឌកម្មទៅលើប្រទេសកុងហ្កូ នីហ្សេរីយ៉ា និងថៃ ដោយបានចោទថា ប្រទេសទាំងនេះបានបំពានលើច្បាប់ការពារសត្វព្រៃ។ គួរបញ្ជាក់ថា ថៃធ្លាប់បានទទួលរងនូវការរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងក្លា ដោយសារតែបានអនុញ្ញាតអោយធ្វើអាជីវកម្មលើភ្លុកដំរី។
ចំពោះប្រភេទសត្វក្នុងទឹកវិញ សន្និសីទនៅថ្ងៃនេះ នឹងពិភាក្សាទៅលើប្រភេទត្រីឆ្លាមបីគឺមាន ត្រីឆ្លាមរាងកំពីងដូង ត្រីឆ្លាមអូសេអានី និងត្រីឆ្លាមមានក្បាលដូចញញួរ។ ប្រទេសនានាចង់អោយដាក់ត្រីឆ្លាមទាំងនេះ ចូលទៅក្នុងឧបសម្ព័ន្ធទីពីរ នៃអនុសញ្ញា Cites ដើម្បីអាចអោយអាជីវកម្មត្រីឆ្លាមអាចប្រព្រិត្តទៅបានទៀងទាត់ ចៀសផុតពីការនេសាទលើសកម្រិត។ គេសង្ឃឹមថា សំណូមពរនេះអាចនឹងត្រូវបានទទួលយក ក្នុងសន្និសីទនេះ។
គួររំលឹកថា ព្រុយត្រីឆ្លាមត្រូវបានគេនិយមបរិភាគនៅអាស៊ី ពិសេសនៅប្រទេសចិន ដែលធ្វើអោយអាជីវកម្មព្រុយត្រីឆ្លាម ទទួលបានកម្រៃខ្ពស់មហាសាល។ កាលពីឆ្នាំ២០១០ ការសុំអោយដាក់បញ្ចូលប្រភេទត្រីឆ្លាមមួយចំនួន ក្នុងឧប សម្ព័ន្ធនៃអនុសញ្ញា បានត្រូវគេច្រានចោលដោយសារតែប្រទេសខ្លះព្រួយបារម្ភ ខ្លាចបង្កប៉ះពាល់ឧស្សាហកម្មនេសាទ៕ដោយ ព្រំ សឿន សូលីណា (RFI)
